Beyin Damarsal Yumakları,Tümörleri :
Arteriovenöz Malformasyon ve Kavernomlar
Dolaşım sisteminde atardamarlar (arterler)temiz kanı taşıyıp oksijen ve enerjiyi hücrenin kullanımına sunar sonrasında ise toplardamarlar (venler)hücrenin atıkları ile birlikte kalbe kirli dediğimiz oksijenden fakir kanı geri götürür.
Dolaşım sisteminde arter-ven sistemi birbirlerine normalde direkt temasta olmazlar. Hem basınç düşürmek hem mikro ölçekte hücreye ulaşmak için çok ince çaplı ara kademe geçiş damarları(kapiller) bu 2 sistem arasında görev yapar.
Doğuştan olduğu kabul edilen arterio-venöz malformasyon (AVM) denilen karmaşık damarsal yumaklarda kan arterden venlere aradaki olması gereken yapıların yerine yapısı, çeperi, damar çapları anormal olan doğuştan bozuk olan damarlardan geçmektedir.
Bu durumda arter sisteminin basıncı anormal yapıdaki damarlara basıncı düşürecek ara kademe olmadan yansıdığı için yüksek basınçla bu bozuk venler genişlemeye sonunda basınca dayanamayarak zayıf çeperlerinden dolayı kanamaya başlar.
Kavernomlarda ise bu damarsal bozukluk daha küçük boyutta olup tümör gibi çevreden ayrılmış bir yapıya dönüşmüştür.
Arterio-venöz Fistüllerde (AVF) ise arter ile ven sistemi arasındaki bozuk damarların sayısı azalmış oldugundan arter kanı çok yüksek basınç ve akım ile vene ulaşmaktadır.
Bu damarsal bozukluklar nasıl ortaya çıkarlar?
Anevrizma (Baloncuk) kanamaları gibi beyin kanamalarına yol açabilirler. Kan akımındaki değişikliklerin beyinin normal beslenmesini bozmasına baglı bayılma nöbetleri olabilir.Başagrısı nedeni ile tetkik edilen hastalarda tesadüfen de saptanabilir.
Cerrahi tedavide ne yapılmaktadır?
AVM cerrahisinde amaç mikrocerrahi teknik ile tüm bozuk yapıdaki damarların; elektrik akımını düşük ısı enerjisine dönüştüren özel bir aletle (bipolar koagülatör) yakılması ve/veya ihtiyaç duyulursa özel metal klipslerle kapatılması ile yapısı bozuk tüm damarların dolaşım dışı bırakılması ve normal dolaşımın sağlanmasıdır.
Kavernomlara ise tümor cerrahisi prensipleri ile yaklaşım yapılır. Kavernomlar yerleşim yerleri olarak beynin kritik merkezlerine yakın yerleri seçebildiğinden ameliyatları yüksek risk grubundadır.
A-V Fistüller de uygulanacak temel cerrahi yaklaşımı damarların radyolojik incelemeleri yönlendirir.
Bu hastalıklarda cerrahi riskli midir?
Bu tür damar kaynaklı hastalıklar beyin cerrahisi ameliyatları içinde en komplike ve cerrahın yeterli deneyime sahip olmasını gerektiren yüksek riskli ameliyatlar grubunda yer alırlar.
Hem nadir görülmeleri hem de deneyim gerektiren hastalıklar grubundan olmaları nedeni ile tüm dünyada ve ülkemizde az sayıda beyin cerrahı tarafından uygulanabilmektedir.